حروف جر در قرآن کریم با رویکرد نحوی-بلاغی

thesis
abstract

نحویان برای حروف، معانی مختلفی ذکر می کنند که از میان آنها یکی و بعضاً دو تا، معنای اصلی به شمار می آیند و بقیه معنای مجازی آن حرف محسوب می شوند. آنها علت کاربرد حروف را در معنای مجازی بر اساس قاعده تضمین توجیه می کنند. بلاغیون نیز علت کاربرد حروف را در این معانی با جاری نمودن استعاره تبعیه در حرف و یا فعل همراه آن توجیه می نمایند؛ امّا ذکر تضمین و یا استعاره به تنهایی گویای اغراض نظم قرآنی و لطائف آن نیست و تنها تلاشی است در جهت تصحیح کاربرد های حروف جر با فعلهایی که ظاهراً نمی بایست با آنها همراه می شده اند. مسأله ای را که در این رساله در صدد حلش بر آمدیم آنستکه حروف جر گاهی در معنای اصلی خود و گاهی در معانی مجازی به کار می روند. این موارد در بلاغت جملات نقش عمده ای را ایفا می کنند. همچنین در آیات قرآن کریم بسیار دیده می شود که متعلَّقها با حرف جری که برای آنها در اصل وضع نشده، به کار می روند. تشخیص حقیقت یا مجاز بودن معانی حروف جر و ارتباط این حروف با متعلقهایشان از جمله دستاوردهای این رساله بوده که با هدف فهم دقیق تر مفاهیم قرآنی انجام پذیرفته است. این تحقیق بر اساس استقراء تام و دقیق به صورت گسترده و طبقه بندی شده در کل قرآن کریم صورت گرفته و رابطه حروف جر با سلسله جنبانهایشان یعنی متعلقها از افعال و مشتقات آنها مشخص شده و آمارگیری از تعداد به کارگیری هر معنا برای حروف جر به صورت تفکیکی در کل قرآن انجام پذیرفته و رسم نمودارها و جدولهای در خور هر بخش برای تبیین بیشتر دستاوردها آورده شده است. همچنین در این رساله به کشف لطائفی پرداخته شده که حروف جر در آیات قرآنی ایجاد نموده اند و نقشهایی را که حرف جر موجود در آیات ایفا کرده اند تبیین نموده ایم تا به دلیل اصلی جایگزینی حروف به جای یکدیگر در قرآن کریم پی بریم.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

جایگاه ساختار نحوی- بلاغی مفعولٌ به (در ترجمه قرآن کریم)

مفعولٌ­ به از عناصر نحوی به ظاهر سهل، اما به واقع ممتنع عربی است. این عنصر نحوی از امّهات حالات نحوی و دارای بلاغت نحوی و معنایی ویژه‌ای است که در متون نحوی و زبانی کمتر بدان پرداخته­ اند. مفعولٌ­ به از نظر بلاغت نحوی- معنایی دارای معانی و مفاهیم خاصی است؛ از جمله تمامیت، کلّیت، جامعیت، شاملیت، شدت، اقتراب کامل، تحصیل و تحصّل تام و فراگیر، اختصاص یا تخصیص، تأکید و مبالغه، رسایی فزون­تر و... . این بل...

full text

تحلیل نحوی-بلاغی وقف و ابتدا در قرآن کریم

1. تطور دیدگاهها در اصل بلاغت باعث آن شده که تلقی ها از عناوین مندرج در بلاغت هم دستخوش تغییر شود. 2. در بلاغتی که جرجانی تعریف میکند ‘ وقف و ابتدا از جایگاهی اصولی برخوردار نیست ‘ زیرا بحث فصل و وصل در آن منحصر است به آوردن یا نیاوردن واو عاطفه. 3. در بلاغت به تعریف و تلقی اسلاف جرجانی ‘ وقف و ابتدا از جایگاه مهمی برخوردار بوده ‘ زیرا وقف و ابتداکاملأ منطبق بر فصل و وصل از دیدگاه آنهاست واین...

full text

جایگاه ساختار نحوی- بلاغی مفعولٌ به (در ترجمه قرآن کریم)

مفعولٌ­ به از عناصر نحوی به ظاهر سهل، اما به واقع ممتنع عربی است. این عنصر نحوی از امّهات حالات نحوی و دارای بلاغت نحوی و معنایی ویژه ای است که در متون نحوی و زبانی کمتر بدان پرداخته­ اند. مفعولٌ­ به از نظر بلاغت نحوی- معنایی دارای معانی و مفاهیم خاصی است؛ از جمله تمامیت، کلّیت، جامعیت، شاملیت، شدت، اقتراب کامل، تحصیل و تحصّل تام و فراگیر، اختصاص یا تخصیص، تأکید و مبالغه، رسایی فزون­تر و... . این بل...

full text

تحلیل نحوی-بلاغی وقف و ابتدا در قرآن کریم

1. تطور دیدگاهها در اصل بلاغت باعث آن شده که تلقی ها از عناوین مندرج در بلاغت هم دستخوش تغییر شود. 2. در بلاغتی که جرجانی تعریف میکند ‘ وقف و ابتدا از جایگاهی اصولی برخوردار نیست ‘ زیرا بحث فصل و وصل در آن منحصر است به آوردن یا نیاوردن واو عاطفه. 3. در بلاغت به تعریف و تلقی اسلاف جرجانی ‘ وقف و ابتدا از جایگاه مهمی برخوردار بوده ‘ زیرا وقف و ابتداکاملأ منطبق بر فصل و وصل از دیدگاه آنهاست واین...

full text

اسلوب تقدیم و تاخیر در قرآن کریم با رویکرد نحوی و بلاغی

چکیده : در مبحث علم معانی ، گاهی برخی از اجزای جمله از قبیل مبتدا ، خبر ، فاعل ، مفعول وغیره بر اساس یک هدف نحوی – بلاغی در کلام مقدّم یا موخّر از جایگاه خود آورده می شوند و باعث ایجاد تغییرات ظریف و بخصوصی در دامنه ی معنایی جمله و متن می شوند . قرآن کریم از نظر بُعد زیبایی شناسی در میان همه کتابها ، عالیست . نحوه ی چینش حروف ، تک واژه ها ، عبارتها و جملات آیات و وزن و آهنگشان نقش موثّری را در آفر...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023